विदेशको सीप खेर गएन

विराटनगर, माघ १७ - 

३८ वर्षीय प्रभाकर थापालाई विराटनगर मिल्स एरियाको ६ किलोमिटर राजमार्गमा मिनीबस चलाइरहेको बेला भेटिन्छ । गाडी लिएको तीन वर्ष पुग्यो । भन्छन् 'गरिखान सकिने उपाय खोज्दाखोज्दै यही गाडी भेटियो ।' 

उनी चालक होइनन् । चालक वा खलासी बिदा बसे वा कुनै दिन आएनन् भने उनी आफै कुदाउँछन् । 'कोरियामा गाडी सिकेको यहाँ काम लागेको छ, विराटनगर-२० घर भएका थापा भन्छन् 'अब आएर बल्ल थाहा भयो, विदेश बस्दा आफ्नो घर फर्किएपछि गर्न सकिने सीपचाहिं सिक्नैपर्ने रहेछ ।'

सानोतिनो जागिरले चित्त नबुझेपछि उनी साउदी अरब हान्निए । विराटनगर जुट मिल्सको सुरक्षा विभागमा काम गर्ने पिताका एक्ला छोरा उनलाई घरले 'कमाउन विदेश जा' भनेको थिएन । 'म लेबर कोटामा दम्मामको अलखोवर पुगेको थिएँ, उनी सुनाउँछन् 'त्यहाँ होटलमा काम पाइयो ।' 

अलखोवरको होटलमा काम गर्दै ६ वर्ष बिताएका उनी कामका दौरान २ पटक घर आए । 'हाम्रो घर थिएन, जग्गा पनि थिएन, उनले भने, 'धेरै कमाउन मन भए पनि गैरकानुनी भएर बस्न मन थिएन । अरबको कमाइले घडेरीसम्म जोड्न सकियो ।' साउदीमा रहँदा उनले होटलका वेटरको काम सिकें । सरसफाइ, खानाको अर्डर लिने अनि हुक्का बनाउने । 'टिप्स मज्जाले पाइथ्यो तर उमेर नै रमाइलो गर्ने खालको थियो, उनी भन्छन्, 'सेलरीमात्र जोगिन्थ्यो । टिप्सको पैसा रमाइलो गरेर सिध्याइन्थ्यो ।' 

६ वर्षपछि फिरेर घर तेस्रोपटक आउँदा उनले साउदी छाडेका थिए । विवाह गरे । करिव १ वर्षको बसाइपछि फेरि विदेश हान्निने प्रयास सुरु गरे । सीपमूलक काम नसिकेकाहरूका लागि देशमै पनि केही कामको मेलो नसर्ने उनलाई लागेको थियो । धेरै प्रयासपछि उनी कोरिया जाने इन्टर्न कोटामा परे । त्यसपछि उता हान्निए ।

कोरिया गएपछि तीन वर्षसम्म घर आउन पाएनन् । उनी प्लास्टिक उद्योगमा काम गर्थे । कारखानाको १२ घन्टे काम गर्न कठिन थियो । छाडेर हिंडुझैं लाग्थ्यो तर भिसा र पासपोर्टका लागि खर्चिएको पैसा र घरको अवस्थाले उनलाई रोकेको भान हुन्थ्यो । 

'दानाका बोरा र सामान उठाउने फोर क्लिप भन्ने सानो गाडी थियो, मलाई चलाउन आउँदैनथ्यो, पन्छिन्थें, उनले सुनाए, 'एउटा कोरियनले एक दिन साह्रै गाह्रो पार्‍यो । त्यो गाडी नचलाई नहुने भयो ।' गाडीमा बसाएर तरिका बताएपछि उनलाई छाडेर कोरियन निस्कियो र बाहिरबाट 'चला, चलाउनैपर्छ । तैंले नचलाए कसले चलाउँछ' भन्यो । आत्तिएको मन लिएर उनले स्टेरिङ सम्हाले । पहिलो दिन सन्तोषजनक भएन । दोस्रो दिन पनि कोरियनले उनलाई त्यस्तै गरे पनि उनले कुदाए । 

कोरियाको कामको अवधि सकेर घर फिरेको एक वर्षपछि उनले विराटनगर-रानी भन्सार नाका कुद्ने गाडीमा हात हाले । रुटसहित ७ लाख ५० हजार लगानी गर्दा जर्मन बेन्जको पुरानो मोडल हात पर्‍यो । 

अहिले उनी पालो अनुसार गाडीमा भेटिन्छन् । पालो नपरेका दिन गाडी रिजर्वमा जान्छ । 'विदेशमा काम गर्दा सधैका लागि होइन, एक दिन घर फिर्नैपर्छ, भन्छन् 'त्यसैले यहाँ गर्न सकिने कामचाहिं सिक्नैपर्ने रहेछ ।' 

सयको हाराहारी गाडी रहेको रानी भन्सार-विराटनगर रुटको ६ किलोमिटरका उनको पालो महिनाको १५ दिन पर्छ । एक दिनमा गाडीले ५ पटक ओहरदोहरको पालो पाउँछ । गाडी चलाउन सिकेकाले उनलाई मर्मतका धेरै कुरा थाहा छन् । अनि रुटमा आफ्ना कर्मचारीले इमान्दारीपूर्वक काम गर्छन्, गर्दैनन् भन्ने पनि हेक्का छ । भन्छन्, 'अहिले मेरो ठूलो सपना छैन । यो कामले परिवारका साथ बसेर खान पुगेको छ । यही नै काफी छ ।'

धेरैपटक फेरि बाहिर जानुपर्छ भन्ने सोचाइ नआएको होइन तर उनले छोरा, श्रीमती र आमाको मुख हेरेर जति यहाँ सुख अनुभव गर्छन्, त्यो विदेशमा नहुने जस्तो लाग्छ । 'खोजी गरे देशमै केही न केही गर्न सकिन्छ तर हामी बढी महत्त्वाकांक्षी छौं, उनी भन्छन्, 'मान्छेलाई कत्तिले पनि पुग्दैन । मचाहिं अहिले विदेशको सपना छाडेर देशमै बाँच्नु ठीक ठान्दै बसेको छु ।' उनको फेरि वैदेशिक रोजगारीमा नजाने निर्णयले पत्नी दुर्गा हषिर्त छिन् । भन्छिन्, 'परिश्रम गरे परिवारसँग बसेर यहीं काम गर्न सकिन्छ भने किन जानु ? यहाँ खोजे पो बाटो भेटिन्छ ।